اصول حسابداری چیست و چه کاربردی دارند؟ آشنایی با رشته حسابداری و وظایف آن
یکی از رشته ها و مشاغل پرطرفدار میان افراد که درآمد مناسبی دارد، شغل و رشته حسابداری است. سالانه تعداد زیادی از افراد برای ورود به این شغل وارد رشته حسابداری شده و اصول حسابداری را فرا می گیرند. پس از فارغ التحصیلی، در یکی از شرکت های مورد نظر مشغول به کار می شوند.
علاوه بر این، اصول حسابداری نسبت به مشاغل دیگر بازار کار نسبتا خوبی دارد و همین موضوع یکی دیگر از دلایلی است که افراد را به سوی تحصیل در آن جذب می کند.
این شغل با تمام مزایایی که ارائه می دهد، برای افرای که نسبت به آن شناخت کاملی ندارند مبهم و گاهی سخت است و معمولا بسیاری از افراد آن را به عنوان یک رشته سخت در نظر می گیرند.
به همین منظور در این مطلب قصد داریم ابهامات مربوط به شغل حسابداری را برطرف کنیم و سپس به اصول حسابداری، اهمیت این شغل و وظایف یک حسابدار بپردازیم.
بنابراین اگر شما هم قصد دارید در این رشته به تحصیل یا کار بپردازید و اطلاعات کمی راجع به آن دارید، حتما تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
حسابداری چیست و چه اصول هایی دارد؟
حسابداری چیست؟ به طور کلی تعارف متعدد و متنفاوتی از حرفه حسابداری وجود دارد. اما اگر بخواهیم این حرفه را به یک زبان ساده و جامع بیان کنیم، باید بگوییم حسابداری عبارت است از جمع آوری اطلاعات، طبقه بندی داده ها، ثبت و تهیه گزارشات مربوط به آن ها.
حسابداری شامل تمام این فرآیند ها است و یک فرد حسابدار این کارها را انجام می دهد تا مدیران تصمیم نهایی را راجع به استفاده از آن ها بگیرند و راحت تر بتوانند از آن ها استفاده کنند.
حرفه حسابداری که از آن به عنوان «زبان تجارت» نیز یاد می شود، یکی از عوامل موثر و حیاتی است که هر کسب و کاری برای بقا و ادامه پیشرفت خود به آن نیاز دارد.
در وافع می توان گفت یک فرد حسابدار با زبان مشترک خود که همان حسابداری است، تمام بخش ها نظیر مشاغل، فعالیت ها و افراد را به یکدیگر ربط می دهد.
حسابداری به انواع مختلفی تقسیم می شود که عبارت هستند از:
- حسابداری مالی یا حسابداری گزارش: تهیه و تنظیم صورت های مالی اساسی
- حسابداری دولتی: جمع آوری اطلاعات مربوط به فعالیت های مالی موسسات دولتی
- حسابداری مدیریت: تعریف، پردازش، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل و طبقه بندی اطلاعات مورد استفاده مدیریت
- حسابداری صنعتی: محاسبه بهای تمام شده محصولات
- حسابداری مالیاتی: محاسبه میزان مالیات بر درآمد موسسات و قوانین و مقررات مالیاتی
- حسابداری فروشگاهی: حساب و کتاب موجودی اجناس، کنترل حساب ها، دریافت، پرداخت و موارد دیگر
- حسابداری عمومی: ارائه گزارشات درباره مواردی مانند قیمت تمام شده محصولات، میزان تولید، هزینه ها و بهای فروش خدمات
- حسابداری حقوقی: ترکیبی از روش ها حسابداری و تحقیقی که برای کشف جرائم مالی مورد استفاده قرار می گیرد.
اهمیت حسابداری
در بخش قبل با تعریف حسابداری آشنا شدیم و فهمیدیم اهمیت وجود یک حسابدار برای شرکت های مختلف و کوچک و بزرگ بالا است. اما دلیل این اهمیت بالا چیست؟
امروزه با ایجاد شکل تازه ای از ارتباطات اقتصادی میان افراد، شرکت ها و موسسات مختلف و تاثیرات مالی آن ها بر یکدیگر، هر روز این فعالیت های اقتصادی پیچیده تر شده و به همین دلیل، نیاز به وجود یک حسابدار در شرکت ها شدیدا احساس می شود.
علاوه بر این، از آن جایی که موسسات و سازمان ها یک نیاز روزافزون به اطلاعات صحیح و دسته بندی شده برای استفاده در فرآیند تصمیم گیری خود دارند، نقش پر رنگ و اهمیت یک حسابدار کاملا واضح است.
دلایل متعددی برای اهمیت حسابداری وجود دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.
در اختیار داشتن اطلاعات حیاتی
همچنین یکی دیگر از عواملی که باعث اهمیت بالای شغل حسابداری در جامعه می شود، قرار داشتن اطلاعات دقیق و حیاتی کل یک شرکت در دست حسابدار است.
این اطلاعات معمولا داده هایی هستند که وجود آن ها نه تنها برای شرکت مهم است، بلکه سازمان برای ادامه فعالیت خود تا حدی به آن ها متکی است.
حفظ و نگهداری اسناد مالی
همچنین بهتر است بدانید که یک حسابدار، مسئول حفظ و نگهداری اسناد مالی است که از مهم ترین اسناد یک شرکت یا سازمان به شمار می روند.
یک حسابدار می تواند با ثبت و نگهداری صحیح این اسناد، گزارش های مالی مهمی مانند صورت جریان، وجوه نقدینگی و شاخص های دیگر عملکرد را برای شرکت فراهم کند که این امر منجر به ماندگار کسب و کار می شود.
دریافت صورت مالی
یکی از مهم ترین دلایل وجود یک حسابدار در شرکت، دریافت صورت های مالی است. حسابدار باید صورت های مالی شرکت را به شکل سه ماهه یا یک ساله آماده کند که افراد و مدیران شرکت برای مطلع شدن از وضعیت مالی شرکت، باید سراغ این اسناد بروند.
در صورت های مالی، ورودی ها و خروجی های شرکت به خوبی بررسی می شوند. همچنین برای مشخص کردن این صورت های مالی معمولا از یک نرم افزار مشخص استفاده می شود.
ارزیابی عملکرد شرکت
یکی دیگر از عواملی که باعث اهمیت بالای وجود یک حسابدار در شرکت می شود این است که مدیران به وسیله ارزیابی سطح فروش مجموعه، می توانند عملکرد کلی شرکت را به خوبی بررسی کنند و در صورت وجود نقطه ضعف در عملکرد مدیران میانی یا هر یک از عوامل شرکت، آن را رفع کنند.
تعیین چشم انداز شرکت
پنجمین عاملی که باعث می شود وجود یک حسابدار برای شرکت یا سازمان اهمیت داشته باشد این است که مدیران یک شرکت می توانند با بررسی تاریخچه مالی ارائه شده توسط شخص حسابدار، چشم انداز جدید شرکت را در روزها و سال های آتی تعیین کنند.
برای انجام این کار، مدیران معمولا از حسابداران درخواست می کنند گزارش های حسابداری را در اختیار آن ها قرار دهند تا بتوانند با بررسی تاریخچه شرکت و بررسی میزان فروش، نقاط ضعف و نقاط قوت یک چشم انداز کلی برای شرکت ارائه دهند.
همچنین دقت داشته باشید که برای دستیابی به یک چشم انداز مناسب و کاربردی، باید گزارش های سال های قبل را به خوبی بررسی کنید تا ایده های جدید را بر این اساس به دست آورید.
آگاهی از درآمد و هزینه های شرکت
از مهم ترین مواردی که باعث اهمیت بالای حسابداران می شود و از مزایای مهم وجود آن ها در شرکت به حساب می آید، این است که مدیران می توانند با استفاده از صورت حساب های ارائه شده توسط حسابدار، از درآمد و هزینه های شرکت یک آگاهی جامع پیدا کنند.
آگاهی از هزینه ها و درآمدهای شرکت یکی از وظایف اصلی مدیران هر شرکت است که در صورت بی اطلاع ماندن از آن ممکن است در طولانی مدت، خطرات زیان باری شرکت را تهدید کند.
اصول حسابداری
اصول حسابداری به دستورالعمل ها و قوانینی گفته می شود که شرکت ها و سازمان ها برای گزارش تمام حساب ها و صورت های مالی باید از آن ها پیروی کنند.
متداول ترین و پر کاربردترین اصول حسابداری که در حال توسط سازمان های معتبر در حال استفاده هستند، استاندارد بین المللی گزارشگری مالی انگلستان در انواع حسابداری است.
هدف از تعیین این اصول، دستیابی به توانایی برقراری ارتباط با اطلاعات اقتصادی یا زبانی قابل فهم از شغلی به شغل دیگر است.
در واقع می توان گفت شرکت هایی که اطلاعات مالی خود را در اختیار عمومی قرار می دهند، بسته به ویژگی های شرکت یا سازمان باید در تهیه اطلاعات خود از این اصول پیروی کنند. استفاده از اصول حسابداری، مزایایی را در اختیار افراد قرار می دهند که به شرح زیر هستند:
- قابلیت انعطاف پذیری
- انجام آسان حسابرسی
- قابلیت مقایسه
می توان گفت این اصول یک چارچوب کلی را تشکیل می دهند که عملیات مالی در شرکت ها و سازمان ها توسط آن ها کنترل می شود. در ادامه این اصول را که چارچوب شناخته شده حسابداری در دنیا هستند، جداگانه بررسی کرده ایم.
اصول حسابداری: اصل قوام
طبق این اصل، فرد بعد از فکر کردن و تصمیم گیری راجع به روش مورد نظر برای استفاده در حسابداری تجارت خود، باید به آن پایبند بماند و همان روش را در دوره های بعدی حسابداری به کار ببرد.
اصول حسابداری: اصل هزینه
این اصل می گوید یک شرکت تجاری باید دارایی ها، حقوق ها و بدهی های صاحبان سرمایه خود را با همان هزینه ای که آن را خریداری کرده یا فروخته است، ثبت کند. البته این ارزش واقعی ممکن است با مرور زمان تغییر کند. به یاد داشته باشید که این اصل، متضاد اصل درآمد است.
اصول حسابداری: اصل نهاد اقتصادی
طبق این اصل، معاملات تجاری باید جدا از معاملات و شرکت های دیگر انجام شوند.
اصول حسابداری: اصل افشای کامل
بر اساس اصل افشای کامل، تمام اطلاعات حسابداری برای مقامات مربوط افشا می شوند، به همین دلیل رویدادهای مالی مختص به یک برهه زمانی خاص آشکار می شوند و حسابدار موظف است توضیحات لازم مربوط به یک دوره زمانی را برای شفاف سازی جزئیات خود ارائه دهند.
اصول حسابداری: اصل استمرار
طبق این اصل که یکی از مهم ترین اصول حسابداری به شمار می رود، فرض می شود شرکت در آینده قابل پیش بینی به فعالیت ادامه خواهد داد، منحل نمی شود و شرکت بر اساس این اصل بعضی از هزینه های پیش پرداختی را به جای شناسایی تمام آن ها با هم، به دوره های حسابداری آتی محول می کند.
اصول حسابداری: اصل انطباق
این اصل می گوید تمام درآمدهای ثبت شده باید همزمان با تمام هزینه های مرتبط، به طور خاص در حسابداری تعهدی، تطبیق و تثبیت شوند. این اصل بیان می کند که برای هر بدهی، باید اعتبار وجود داشته باشید و برعکس.
اصول حسابداری: اصل اساسی
یکی دیگر از اصول مهم حسابداری، اصل اساسی است. اصل اساسی این مفهوم را بیان می کند که حسابدار باید اطمینان حاصل کند که تمام اقلام مهم در صورت های مالی قرار گرفته و گزارش شده اند.
علاوه بر این، حسابدار طبق این اصل می تواند زمان استفاده از اصول حسابداری تجارت، مقادیر نسبتا کم را نادیده بگیرد.
اصل واحد پولی
طبق این اصل، شرکت ها فقط باید معاملاتی ر ا ثبت کنند که می توانند بر اساس واحد پایدار ارز بیان شوند.
اصل قابلیت اطمینان
از این اصل می توان برای تعیین اطلاعات مالی در حساب های یک شرکت، به عنوان راهنما استفاده کرد.
اصل تایید دوره زمانی
بر اساس اصل تایید دوره زمانی، یک شرکت باید صورت های مالی خود را به شکل صورت بودجه ای گزارش کند که برای یک دوره زمانی مشخص، مناسب است.
اصل تایید درآمد
بر اساس اصل تایید درآمد، شرکت ها باید درآمد خود را زمانی ثبت کنند که به رسمیت شناخته می شود یا در همان برهه زمانی که آن را به خود اختصاص داده اند (نه هنگام دریافت).
وظایف یک حسابدار
در بخش های قبل به اهمیت وجود یک حسابدار در شرکت و معنی کلی شغل حسابداری پرداختیم و پی بردیم که تقریبا تمام شرکت ها برای پیشروی کارهای خود، به وجود حسابدار نیاز دارند.
در این بخش قصد داریم به اصلی ترین و وظایف و کارهایی که یک حسابدار در شرکت انجام می دهد، بپردازیم. دقت داشه باشید علی رغم مشترک بودن تعدادی زیادی از وظایف حسابدارها در شرکت های مختلف، تعداد دیگری از این وظایف بسته به نوع شرکت یا نهاد متفاوت است و در این بخش فقط به وظایف مشترک بین همه حسابداران اشاره خواهیم کرد.
وظایف کمک حسابدار
کمک حسابدار به فردی گفته می شود که به تازگی از دانشگاه فارغ التحصیل شده است و تجربه کمی در امور مالی و حسابداری دارد. به همین دلیل معمولا وظایفی که به این افراد تازه کار محول می شود، کارهای ساده تر است تا زمانی که به تدریج تجربه کسب کنند.
البته دقت کنید عنوان کمک حسابدار در تعدادی از نهادها و شرکت ها وجود ندارد و فقط بعضی شرکت ها، افرادی را با این سمت استخدام می کنند.
تعدادی از اصلی ترین وظایف کمک حسابدار را در زیر نام بردیم:
- ثبت اسناد حسابداری ساده و نسبتا تکراری
- همکاری در ثبت اطلاعات حضور و غیاب کارکنان برای محاسبه حقوق و دستمزد آن ها
- بایگانی و کنترل اسناد حسابداری؛ مانند فاکتورها، صورت حساب ها، لیست حقوق، بیمه و موارد دیگر
- تحویل لیست بیمه به شکل ماهیانه به سازمان بیمه
- انجام بعضی پیگیری های مربوط به سازمان های امور مالیاتی
برای مطالعه نحوه تشکیل پرونده و دریافت کد مالیاتی، به بلاگ پست مراحل تشکیل پرونده مالیاتی و دریافت کد رهگیری مراجعه کنید.
وظایف حسابدار
حسابدار معمولا به فردی گفته می شود که حداقل 2 سال سابقه حسابداری داشته باشد و خودش به تنهایی تمام کارهای حسابداری شرکت را انجام دهد. یک حسابدار ممکن است وظایف زیادی را به دوش بکشد که مهم ترین آن ها به شرح زیر هستند:
- ثبت اسناد حسابداری صندوق و مربوط به دریافت و پرداخت های مالی در دفاتر
- ثبت اسناد حسابداری حقوق و دستمزد از جمله حقوق، بیمه، مالیات و موارد دیگر
- ثبت اسناد حسابداری فروش
- ثبت اسناد حسابداری ورود و خروج انبار
- ثبت اسناد حسابداری هزینه و درآمد
- صدور چک، ضمانت نامه، سفته و موارد دیگر
وظایف حسابدار ارشد
زمانی که تجربه شما بالا رود و به بیشتر از 5 تا 10 سال برسد، معمولا تبدیل به حسابدار ارشد خواهید شد که وظایفی نظیر موارد پایین دارد:
- ارزیابی عملیاتی مالی و پیشنهاد بهترین روش ها به مدیریت
- تهیه صورت های مالی با بررسی صورت های مالی تهیه شده
- کنترل و مدیریت کار کارشناسان و کمک در رفع خطاهای احتمالی
- ارتباط با سازمان امور مالیاتی
- ارتباط با مدیر عامل یا مدیر عامل
- محاسبه بدهی مالیاتی، تهیه اظهارنامه مالیاتی و نظارت بر پرداخت صحیح مالیات ها
سخن نهایی
حسابداری یکی از مهم ترین مشاغل موجود در هر جامعه ای است، به طوری که تقریبا تمام شرکت ها و نهادها به حداقل یک حسابدار نیاز دارند. در این مطلب سعی کردیم به مهم ترین مطالب مربوط به این شغل نظیر اهمیت حسابداری، وظایف حسابدار و اصول حسابداری بپردازیم.
شما عزیزان می توانید با مطالعه این مقاله، اطلاعات جامع و کلی را نسبت به این حرفه به دست آورید و با یک دید باز آن را به عنوان حرفه یا رشته تحصیلی خود انتخاب کنید.
ارسال نظر